Maar liefst 1 op de 12 mannen is kleurenblind en 1 op de 200 vrouwen. Het aantal mensen dat helemaal geen kleur kan onderscheiden is heel erg klein. Wanneer we het over kleurenblindheid hebben, hebben we het doorgaans over mensen die kleuren niet goed van elkaar kunnen onderscheiden. Problemen treden vaak op met rood en groen, of geel en blauw. Omdat het niet gaat om ‘blind’ zijn voor kleuren, wordt ook wel gesproken van Color Vision Deficiency (DVC).
Soorten kleurenblindheid
Hoe ziet het eruit als je kleuren niet goed kan zien? Ik laat hierbij een originele afbeelding zien en hoe je deze afbeelding ziet met verschillende soorten kleurenblindheid. Als je zelf kleurenblind bent, zie je niet het verschil tussen alle 4 de afbeeldingen.
Niet kleurenblind

Reeks kleuren en 2 kleurrijke foto’s
Foto zonder kleurenblindheid, uitleg na de tekst
Mensen die niet kleurenblind zijn, kunnen het hele spectrum van kleuren zien zonder dat ze kleuren verwarren. In bovenstaande afbeelding staat een reeks kleuren en een foto van een straat in London (met rode bus) en een foto van een rode geranium.
Protanopie

Reeks kleuren en 2 kleurrijke foto’s zoals te zien bij Protanopie
Dit is een van de twee soorten rood-groenkleurenblindheid.
Het is moeilijk om onderscheid te maken tussen soorten rood, groen en geel. Ook kan de helderheid van kleuren verminderd zijn.
Deuteranopie

Reeks kleuren en 2 kleurrijke foto’s zoals te zien bij Deuteranopie
Dit is de andere soort rood-groenkleurenblindheid. Ook hier is het moeilijk om verschillende soorten rood, groen en geel te onderscheiden, maar de helderheid van wat je ziet is niet afwijkend.
Tritanopie

Reeks kleuren en 2 kleurrijke foto’s zoals te zien bij Tritanopie
Als je deze vorm van kleurenblindheid hebt, dan kun je blauw met groen verwarren en geel met een paarstint.
Kleurenblindheid en design
Als je kleurenblind bent, dan kan het zijn dat je bepaalde informatie niet kunt begrijpen. Bijvoorbeeld omdat een grafiek alleen duidelijk is als je kleuren kunt onderscheiden.
Grafieken en staafdiagrammen
In een grafiek staan twee lijnen die aangeven hoe het staat met de afname van onderwerp X in London (rode lijn) en New York (groene lijn). De lijnen kruisen elkaar een aantal keer. Als je rood en groen niet kan onderscheiden, dan weet je niet in welke stad de afname het grootst is.
Deze grafiek kun je ook toegankelijk aanbieden voor mensen die kleurenblind zijn, door te zorgen dat je de informatie ook kan begrijpen als je de kleuren niet kan onderscheiden. De rode lijn voor London is nu nog steeds een doorgetrokken rode lijn, maar de groene lijn voor New York is nu een onderbroken lijn. Kun je de kleuren niet goed onderscheiden, dan zie je nog steeds het verschil.
Daarnaast is de grafiek nu ook goed bruikbaar in bijvoorbeeld een boek op een e-reader. Daar zie je ook geen kleuren, maar enkel zwart, grijs en wit.
Aanwijzingen
Een andere drempel bestaat uit aanwijzingen die je alleen kunt begrijpen als je kleuren kan onderscheiden. Bijvoorbeeld een formulier waarin staat dat de rode velden verplicht zijn:
Kun je die kleur niet goed onderscheiden, dan weet je niet welke velden verplicht en welke velden optioneel zijn. Als je het formulier zwart-wit print, heb je natuurlijk hetzelfde probleem.
Dit soort toegankelijkheidsproblemen komen ook voor bij bijvoorbeeld verwijzingen naar menubalken of knoppen. Bijvoorbeeld ‘Klik in de groene balk op ‘Nieuwe titels”.
Advies
Wil je informatie toegankelijk voor iedereen aanbieden, denk dan goed na over kleurgebruik. Het gebruik van kleuren kan prettig en behulpzaam zijn voor mensen die een dienst of product gebruiken. Zorg er echter voor dat je informatie ook nog kan gebruiken als je geen kleuren kan onderscheiden.
Meer informatie
- Boek: Color Accessibiltiy Workflow door Geri Coady (2017). Dit boek is een aanrader voor als je meer wilt weten over toegankelijkheid en kleurenblindheid. De afbeeldingen van verschillende soorten kleurenblindheid en het voorbeeld met de grafiek komen uit dit boek.
- Artikel ‘Designing UI with Color Blind Users in Mind’: 7 tips om een user interface toegankelijk te maken voor mensen die kleurenblind zijn.
- Artikel met informatie over contrast en tools: Contrast van tekst met achtergrondkleur op een toegankelijke site